هشتم آذر، ماه وارد نیمسایه زمین میشود و نوعی از خسوف رخ خواهد داد که با چشم غیرمسلح به زحمت مشاهدهپذیر است؛ با این حال، ساکنان آسیا، اروپا، استرالیا، افریقا (به جز غرب آن) و امریکای شمالی (به جز شرق آن) میتوانند شاهد این خسوف باشند.
به گزارش سرویس علمی ایسنا، شامگاه چهارشنبه ۸ آذر ۱۳۹۱، وقتی ماه بدر طبق معمولِ سایر ماههای قمری سر از افق برآورد، بهجای آنکه با خروج از غبار، رنگش از قرمز به سفید تغییر کند چهره ماه تیرهتر میشود و به خاکستری میگراید. این همان رنگِ نیمسایهٔ زمین است که بر ماه افتاده است. اگر ناظر زمینی باشید، شاهد ماهگرفتگیِ نیمسایهای خواهید بود. ولی اگر همان هنگام بر روی ماه قرار داشته باشید، یک کسوف جزیی خواهید دید!
ماهگرفتگی نیمسایهیی چگونه رخ میدهد؟
علی ابراهیمی سراجی، محقق و منجم آماتور در توضیح این پدیده در سایت نجوم می نویسد: علت رویداد چنین خسوفی را بایستی در ابعاد خورشید در آسمان زمین جستوجو کنیم. خورشید چشمهای نورانی است که در آسمان زمین ابعادِ زاویهییِ بزرگی در حد 0.5 درجه دارد. پس در زمان وقوع خورشیدگرفتگی بر سطح ماه، خورشید رفتهرفته در پشت زمین پنهان میشود. این پدیده مانند وقوع خورشیدگرفتگیِ جزیی روی زمین است؛ با این تفاوت که قطر زمین از ماه بزرگتر است و جوِ زمین نیز بر روی خورشید دیده میشود. هرچه منبع نوری بزرگ (یعنی خورشید) پشت زمین پنهان شود، محیطِ اطرافِ ناظرِ فرضی بر روی ماه تاریکتر میشود. پس ما از روی زمین خواهیم دید که مقداری از شمال یا جنوب ماه تیرهتر به نظر میرسد و ماه به رنگ خاکستری سوخته درمیآید.
خسوف در ایران چطور دیده میشود؟
به گفته ابراهیمی، خسوف نیمسایهیی از ساعت 59: 44: 15 روز چهارشنبه - به زمان رسمی ایران - آغاز میشود ولی ماه هنوز در ایران طلوع نکرده است. ساعاتی بعد، ماه در حالی که قسمتی از آن وارد نیمسایهٔ زمین شده، در آسمان ایران طلوع میکند. در بدوِ ورود به علت غبار موجود در افق، قسمتی از لبهٔ غربی ماه تیرهتر به نظر میرسد و منظرهٔ زیبایی برای عکاسی فراهم میکند. خسوف در ساعت 07: 04: 18 به اوج میرسد و فاصلهٔ بسیار کمی تا سایهٔ زمین دارد؛ بنابراین قسمتی از ماه آشکارا تیرهتر به چشم میآید. سپس ماه رفتهرفته از درون نیمسایهٔ زمین بیرون میآید و در ساعت 59: 20: 20 خسوف پایان مییابد. ماه در زمان خسوف در صورتفلکی ثور و بین سیارهٔ مشتری و ستارهٔ دبران و خوشهٔ پروین محصور شده و زینتبخش آسمان شامگاهی هشتم آذر خواهد بود.
ایسنا